Τις γιορτινές ημέρες, τα περισσότερα παιδιά παίζουν, γελούν και απολαμβάνουν τον ελεύθερο χρόνο τους. Ωστόσο, κάποια παιδιά βρίσκονται στους δρόμους όχι για παιχνίδι ή διασκέδαση, αλλά για να εργαστούν, να επαιτήσουν ή να συγκεντρώσουν χρήματα, στερούμενα βασικά δικαιώματα της παιδικής ηλικίας.
Κάθε χρόνο, ιδιαίτερα κατά την περίοδο των εορτών και των αργιών, παρατηρείται αύξηση της παρουσίας παιδιών που εργάζονται στον δρόμο, σε πλατείες, γειτονιές και σημεία αυξημένης κυκλοφορίας. Παιδιά αναγκάζονται να επαιτούν, να πωλούν μικροαντικείμενα ή λουλούδια, να παίζουν μουσική ή να ζητούν τρόφιμα και άλλα βασικά αγαθά, συχνά υπό αντίξοες καιρικές συνθήκες, σε ακατάλληλες ώρες και χωρίς καμία προστασία. Οι συνθήκες αυτές εκθέτουν τα παιδιά σε σοβαρούς κινδύνους για την υγεία και την ασφάλειά τους και υπονομεύουν την ολόπλευρη σωματική, ψυχική και κοινωνική τους ανάπτυξη.
Η παιδική εργασία δεν αποτελεί απλώς ένα κοινωνικό φαινόμενο φτώχειας. Σε πολλές περιπτώσεις συνιστά μορφή εμπορίας ανθρώπων (trafficking), καθώς τα παιδιά εξαναγκάζονται ή κατευθύνονται συστηματικά να εργάζονται ή να επαιτούν προς όφελος τρίτων, στερούμενα την ελευθερία επιλογής, την εκπαίδευση και την παιδική τους ηλικία.
Τα τελευταία χρόνια, και ιδίως μετά την πανδημία του κορωνοϊού, παρατηρείται μεταβολή στις «παραδοσιακές» μορφές παιδικής εργασίας στον δρόμο. Η πώληση λουλουδιών ή χαρτομάντιλων στα φανάρια έχει μειωθεί, ενώ η παιδική εργασία γίνεται συχνά λιγότερο ορατή. Πλέον εντοπίζονται πρακτικές όπως η περισυλλογή ρούχων ή σιδερικών από κάδους απορριμμάτων, καθώς και η εργασία παιδιών μαζί με ενήλικα μέλη της οικογένειας, για παράδειγμα σε λαϊκές αγορές ή άλλες περιστασιακές δραστηριότητες.
Μέσα από τις επιτόπιες παρεμβάσεις της ομάδας Streetwork της ΑΡΣΙΣ έχει διαπιστωθεί ότι το φαινόμενο υφίσταται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, παρουσιάζει όμως έντονη έξαρση τις γιορτινές περιόδους. Επιπλέον, έχει καταγραφεί ότι αρκετά παιδιά μεταφέρονται από γειτονικές βαλκανικές χώρες αποκλειστικά για τις εορταστικές ημέρες, γεγονός που ενισχύει τις ενδείξεις οργανωμένης εκμετάλλευσης.
Κατά τη φετινή χρονιά, η ομάδα Streetwork του Κέντρου Υποστήριξης Νέων (ΚΥΝ) της ΑΡΣΙΣ εντόπισε περίπου 100 παιδιά, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων ανήκει σε μετακινούμενους πληθυσμούς και δεν εντοπίζεται εκ νέου. Πάνω από τα μισά παιδιά επαιτούσαν, ζητούσαν τρόφιμα ή κινούνταν παίζοντας μουσική ή πουλώντας μικροαντικείμενα. Τα υπόλοιπα, κατά κύριο λόγο, αναζητούσαν τροφή σε κάδους απορριμμάτων ή βρίσκονταν στον δρόμο μαζί με ενήλικες, υπό δύσκολες καιρικές συνθήκες, συχνά ελαφρά ντυμένα ή εμφανώς παραμελημένα. Παράλληλα, τα περισσότερα από τα παιδιά αυτά δεν φοιτούσαν συστηματικά στο σχολείο ή δεν φοιτούσαν καθόλου.
Σε ό,τι αφορά τη στάση των πολιτών, είναι κρίσιμο να γίνει σαφές ότι η παροχή χρημάτων σε παιδιά που εργάζονται ή επαιτούν δεν τα προστατεύει. Αντιθέτως, ενισχύει την εκμετάλλευσή τους και συμβάλλει στη διαιώνιση του φαινομένου. Όσο περισσότερα χρήματα δίνονται, τόσο περισσότερο τα παιδιά παραμένουν εκτεθειμένα στον δρόμο, στερούμενα το δικαίωμα στο παιχνίδι, την εκπαίδευση και μια ασφαλή παιδική ηλικία.
Όσοι επιθυμούν να βοηθήσουν, μπορούν εναλλακτικά να προσφέρουν νερό, τρόφιμα, ρούχα ή παιχνίδια και να ενημερώνουν τις αρμόδιες υπηρεσίες και οργανώσεις. Η προστασία των παιδιών αποτελεί ευθύνη όλων μας και κατοχυρώνεται ρητά από τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, σύμφωνα με την οποία κάθε παιδί έχει δικαίωμα να προστατεύεται από την οικονομική εκμετάλλευση και από οποιαδήποτε εργασία θέτει σε κίνδυνο την υγεία, την εκπαίδευση και τη συνολική του ανάπτυξη.
Η ΑΡΣΙΣ, μέσα από τη σταθερή και καθημερινή της παρουσία στον δρόμο, βρίσκεται δίπλα στα παιδιά και εργάζεται συστηματικά για την προστασία και την υποστήριξή τους. Όσοι επιθυμούν να συμβάλουν στον εντοπισμό και την υποστήριξη παιδιών ή να λάβουν χρήσιμες οδηγίες, μπορούν να επικοινωνήσουν με την ΑΡΣΙΣ στα τηλέφωνα 6985 981274, 2310 227311 και 2311 242956 (Κέντρο Υποστήριξης Νέων) ή να καλέσουν την Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασίας 1107.
ΛΕΜΕ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΔΕ ΣΤΕΡΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΝ ΑΘΩΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Το ΚΥΝ της ΑΡΣΙΣ λειτουργεί στο πλαίσιο της πράξης «ΩΡΙΩΝ – Συνέχιση δράσεων για την Πρόληψη της Περιθωριοποίησης των Ανηλίκων και την Προστασία του Παιδιού», η οποία έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Κεντρική Μακεδονία 2021-2027» (κωδ. ΟΠΣ 6001468) και συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο).
Για περισσότερες πληροφορίες:
Νίκος Πολιτίδης, Υπεύθυνος Τμήματος Επικοινωνίας
Τηλ. 6944282004