Εκατομμύρια παιδιά σε όλον τον κόσμο βρίσκονται σε κίνηση. Έχασαν το σπίτι τους. Διαφεύγουν από τη φτώχια, τη βία ή την καταστροφή. Μπορεί να καταλήξουν θύματα εκμετάλλευσης ή κακοποίησης. Ο προορισμός τους είναι άγνωστος. Ας κινητοποιηθούμε για την προστασία των δικαιωμάτων τους.

 «Παιδιά σε κίνηση»: ποια είναι;

Είναι παιδιά που άφησαν το σπίτι τους. Βρίσκονται καθοδόν προς ένα νέο προορισμό, ή έχουν ήδη φτάσει σε αυτόν. Κινούνται εντός των χωρών ή διασχίζοντας τα σύνορα, συνοδευόμενα ή μόνα. Θύματα διακίνησης, ασυνόδευτα, που μένουν στο δρόμο, θύματα απαγωγής, αναγκασμένα να μεταναστεύσουν, πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο, νομάδες…σε όλον τον κόσμο εκατομμύρια παιδιά βρίσκονται σε κίνηση.

 Γιατί μια διεθνής εκστρατεία;

Διότι τα παιδιά σε κίνηση είναι αόρατα και αγνοημένα. Δεν ακούγονται. Αντιμετωπίζονται ως απειλή και όχι ως παιδιά. Υφίστανται απομόνωση, προκατάληψη και περιθωριοποίηση. Η υγεία του και η συναισθηματική τους ευημερία επηρεάζονται. Οι ανάγκες τους και η επιθυμία τους να προγραμματίσουν τη ζωή τους δεν αναγνωρίζονται. Βρίσκονται υπό κράτηση, διώκονται και εξαναγκάζονται σε εκτοπισμό. Είναι θύματα εκμετάλλευσης. Εξαφανίζονται. Τα συμφέροντά τους συχνά απουσιάζουν από τις προτεραιότητες των δημόσιων αρχών. Οι κυβερνήσεις υποχρεούνται να προστατεύουν όλα τα παιδιά – συμπεριλαμβανομένων και των παιδιών σε κίνηση. Αλλά συχνά αποτυγχάνουν να το κάνουν. Υπάρχουν λύσεις για την προστασία τους. Πρέπει να εφαρμοστούν από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.

 Τι διακυβεύεται;

33 εκατομμύρια παιδιά και νέοι, κάτω από 20 χρονών, αφήνουν το σπίτι του για να διασχίσουν τα σύνορα και να μεταναστεύσουν.

20 εκατομμύρια από αυτά διαμένουν σε χώρες με χαμηλά εισοδήματα (60%).

13 εκατομμύρια διαμένουν σε αναπτυγμένες χώρες (40%).

 Επιπλέον εκατομμύρια παιδιά μετακινούνται εντός των χωρών , ειδικά σε χώρες με χαμηλά εισοδήματα. Το φαινόμενο είναι παγκόσμιο. Ο αριθμός τους αναμένεται να αυξηθεί μέσα στα επόμενα χρόνια, μαζί με την αύξηση των μεταναστευτικών ροών. Η εύρεση και εφαρμογή των κατάλληλων λύσεων για την προστασία τους παραμένει μια πρόκληση.

 Πώς προσεγγίζουμε το φαινόμενο;

Τα παιδιά έχουν το δικαίωμα να μετακινούνται και να προστατεύονται. Η πρόληψη που στοχεύει υπεραπλουστευμένα να αποτρέψει τα παιδιά από το να μετακινούνται έχει αποδειχθεί ακατάλληλη. Επίσης, εμποδίζει το θεμελιώδες δικαίωμα του παιδιού στη μετακίνηση. Η κινητικότητά τους αυξάνει την ευπάθειά τους και τον κίνδυνο να καταστούν θύματα εκμετάλλευσης. Η κινητικότητά τους αποτελεί επίσης και ένα ενδεχόμενο για την μελλοντική τους ζωή και την προσωπική τους ανάπτυξη. Δεδομένου ότι μπορούν να επωφεληθούν από την κατάλληλη προστασία κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους ή στον τελικό προορισμό τους.

 Τι κάνουμε;

Με την Εκστρατεία DestinationUnknown, η TerredesHommesμε τους εταίρους:

–          Ευαισθητοποιεί, δίνοντας προτεραιότητα στα παιδιά που έχουν αφήσει τα σπίτια τους και γνωστοποιώντας τις ιστορίες τους.

–          Εργάζεται μέσω προγραμμάτων πεδίου που προάγουν λύσεις για την προστασία των παιδιών.

–          Συνηγορεί παράγοντας εμπειρογνωμοσύνη, έρευνα και παρατήρηση στο πεδίο, για να επηρεάσει τις πολιτικές, την πρακτική και τη νομοθεσία. 10 αιτήματα θα καθοδηγήσουν την εκστρατεία για αλλαγή πολιτικής.

Για να καταστεί αυτό εφικτό, η TerredesHommesαπασχολείται απευθείας με τα παιδιά και τους νέους για να δώσει προτεραιότητα στις οπτικές και τις απόψεις των συγκεκριμένων παιδιών.

 Η DestinationUnknown είναι μια πολυετής διεθνής εκστρατεία που διευθύνεται από την TerredesHommes. Υποστηρίζεται από εταίρους που θα ενώσουν τις δυνάμεις τους για να προάγουν μηχανισμούς προστασίας για τα παιδιά, να ευαισθητοποιήσουν και να υπερασπιστούν τα μηνύματα της εκστρατείας. 

 Περιοχές δράσης

Δραστηριοποιούμαστε σε παγκόσμιο και τοπικό επίπεδο βάσει των προγραμμάτων πεδίου.

«Βρισκόμασταν εδώ για 45 περίπου μέρες και, κάθε μέρα, ρωτούσαμε την αστυνομία, την κυβέρνηση και τους ανθρώπους της πολιτικής για το τι θα μας συμβεί. Αλλά δεν απαντούσαν. Έτσι, ήμασταν αναγκασμένοι να σταματήσουμε να τρώμε για να λύσουμε τα προβλήματά μας.»

Ένα αγόρι σχολικής ηλικία από το Αφγανιστάν, υπό κράτηση στο νησί της Λέρου (Ελλάδα) – KidsAbroad – 2008

 «Η κατάστασή μου βελτιώθηκε από τότε που πλήρωσα ένα βόδι και ένα πρόβατο. Αν δεν είχα πάει, δε θα είχα αποκτήσει ποτέ όλα αυτά τα νεαρά ζώα. Σύμφωνα με τον Μπαμάνα«ποτέ κανείς δεν αποκτά τίποτα παραμένοντας αδρανής»

Δεκατετράχρονο αγόρι από το Μάλι – Which protection for children involved in mobility – 2011

Τα 10 αιτήματά μας

Τα παιδιά σε κίνηση είναι ένα περίπλοκο και εξελισσόμενο πολυδιάστατο φαινόμενο παγκοσμίως. Η κινητικότητα έχει γεωγραφικές, κοινωνικές και συναισθηματικές πτυχές.

Αίτημα 1: Τα παιδιά σε κίνηση δικαιούνται προστασία με βάση το βέλτιστο συμφέρον τους, όπως ορίζεται στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, ανεξάρτητα από την κατάστασή τους ως μετανάστες, το φύλο, την ηλικία, την υγεία, την εθνικότητα, τις θρησκευτικές ή πολιτιστικές τους καταβολές, ή οποιοδήποτε άλλο υπόβαθρο.

Για πολλά παιδιά, η μετακίνηση είναι η τελευταία τους επιλογή για να διασφαλίσουν την επιβίωσή τους. Σε άλλα, τους παρέχει την ευκαιρία να αναζητήσουν καλύτερη ζωή και προσωπική εξέλιξη.

Αίτημα 2: Τα παιδιά και οι οικογένειές τους θα πρέπει να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις μετακίνησης στη χώρα και στις κοινότητες καταγωγής τους προκειμένου να εξασφαλίσουν την ευημερία και την εξέλιξή τους. Αυτό περιλαμβάνει αμερόληπτη πρόσβαση σε υπηρεσίες όπως η εκπαίδευση, η υγεία, η δικαιοσύνη και η εξέλιξη των συνθηκών διαβίωσης.

Το πρώτο βασικό προστατευτικό περιβάλλον του παιδιού είναι η τοπική κοινότητα που παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην προστασία των παιδιών σε κίνηση.

Αίτημα 3: Οι πρακτικές προστασίας στην κοινότητας πρέπει να συμφωνούν με τα δικαιώματα του παιδιού καθώς και να τηρούνται και να συνδέονται με το εθνικό δίκαιο και τις εθνικές πολιτικές προστασίας.

Ένα παιδί που μετακινείται εντός των συνόρων ή διακρατικά μπορεί να χάσει το δίκτυο κοινωνικής προστασίας του, όπως οι γονείς, η οικογένεια, οι φίλοι κλπ. Η διασφάλιση της συνέχειας του δικτύου κοινωνικής προστασίας όταν ένα παιδί μετακινείται σημαίνει τη θέσπιση ενός συνεχούς συστήματος μεταξύ των διαφορετικών παραγόντων που εντοπίζονται σε διαφορετικές γεωγραφικές τοποθεσίες.

Αίτημα 4: Η προστασία των παιδιών πρέπει να ξεκινάει με τη δική τους ενδυνάμωση εντός των κοινοτήτων τους, και να επεκτείνεται μέσω της πρόσβασης στην προστασία και στις υπηρεσίες, καθόλη τη διάρκεια του ταξιδιού και μέχρι να φτάσουν σε έναν προορισμό.

Αίτημα 5: Οι δρώντες πρέπει να εναρμονίσουν τα τοπικά ήθη προστασίας, το εθνικό δίκαιο, τη δι-εθνική συνεργασία και τις διεθνείς πολιτικές. Η ανταλλαγή, η εκμάθηση και η εύρεση λύσεων σε διαφορετικές τοποθεσίες και η γεφύρωση του χάσματος από το τοπικό στο διεθνές επίπεδο πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητες στη δημόσια ατζέντα.

Σε χώρες διέλευσης και προορισμού, οι πρακτικές των κρατικών και δημόσιων αρχών συχνά παραβιάζουν τα δικαιώματα του παιδιού.

Αίτημα 6: Τα κράτη πρέπει να θέσουν τέρμα σε πρακτικές που παραβιάζουν τα δικαιώματα των παιδιών σε κίνηση που βασίζονται στην κατάστασή τους ως μετανάστες, δηλαδή την κράτηση, την απέλαση και την αυτόματη επιστροφή στην κοινότητα καταγωγής τους.

Αίτημα 7: Αντί αυτού, τα κράτη θα πρέπει να λαμβάνουν αποφάσεις εξετάζοντας κατά περίπτωση, στοχεύοντας στην εύρεση μιας βιώσιμης λύσης για το παιδί και με σεβασμό στη θέση του παιδιού. Πριν από κάθε απόφαση επαναπατρισμού ή οικογενειακής επανένωσης θα πρέπει να διεξάγεται και να καταγράφεται μια αξιολόγηση κινδύνου. Ο επαναπατρισμός δεν είναι μια αυτόματη επιλογή, αλλά μια επιλογή μεταξύ άλλων.

Η προστασία των παιδιών σε κίνηση ή η υποστήριξή τους στον καθορισμό και την υλοποίηση του προγράμματος κινητικότητάς τους εμπλέκει ένα πλήρες φάσμα ενδιαφερόμενων φορέων, και πρωτίστως το ίδιο το παιδί. Πολύ συχνά οι αποφάσεις που αφορούν τα παιδιά λαμβάνονται χωρίς να ακουστούν αυτά τα ίδια. Πολύ συχνά, τα παιδιά μετακινούνται ως συνέπεια των αποφάσεων που έχουν λάβει οι ενήλικες, σε μη ασφαλείς, απροετοίμαστες και απροστάτευτες διαδρομές.

Αίτημα 8: Σύμφωνα με τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, τα κράτη, οι ΜΚΟ και άλλοι φορείς προστασίας είναι υποχρεωμένοι να ακούσουν το συγκεκριμένο παιδί και να λάβουν υπόψη την άποψή του σε οποιαδήποτε απόφαση.

Δεν καταλήγουν θύματα εκμετάλλευσης και κακομεταχείρισης όλα τα παιδιά σε κίνηση. Μετά την μετακίνησή τους, πολλά από αυτά απολαμβάνουν καλύτερη πρόσβαση σε δικαιώματα και υπηρεσίες, βελτιώνουν τις προοπτικές τους για το μέλλον, για τα ίδια και για τις οικογένειές τους.

Αίτημα 9: Τα κράτη, οι ΜΚΟ και ο άλλοι φορείς  που εφαρμόζουν προγράμματα για παιδιά σε κίνηση, είναι υποχρεωμένοι να ακούν τα παιδιά, τις εμπειρίες και τις προσδοκίες τους όταν σχεδιάζουν και εφαρμόζουν προγράμματα για αυτά.

Τα παιδιά σε κίνηση είναι είτε αόρατα στις δημόσιες συζητήσεις ή απεικονίζονται αρνητικά, ως μια απειλή για τις κοινωνίες υποδοχής. Αντίθετα, τα στοιχεία δείχνουν ότι από τη στιγμή που παρέχεται η κατάλληλη προστασία και υποστήριξη, τα παιδιά ενσωματώνονται επιτυχώς και μπορούν να συνεισφέρουν ουσιαστικά στην ανάπτυξη τόσο των κοινωνιών υποδοχής όσο και των κοινωνιών προέλευσής τους.   

Αίτημα 10: Θα πρέπει να καλλιεργηθεί ο δημόσιος διάλογος για την προστασία των παιδιών σε κίνηση, ο οποίος θα βασίζεται στα γεγονότα και τις ιστορίες των συγκεκριμένων παιδιών. Ένα παιδί σε κίνηση θα πρέπει να θεωρηθεί ως ένα άτομο που έχει δικαιώματα και ως ένας φορέας ανάπτυξης. Οι δημόσιες πολιτικές και λύσεις πρέπει να είναι τεκμηριωμένες, για να αποφεύγεται η εργαλειοποίηση των παιδιών που μπορεί να οδηγήσει στην ενίσχυση της ξενοφοβίας και των διακρίσεων.

 Οι 10 κύριες δράσεις μας

1.       Εργαζόμαστε σε επίπεδο κοινότητας προκειμένου να δημιουργήσουμε εναλλακτικές για τα παιδιά και τις οικογένειές τους, συμπεριλαμβανομένων των ευκαιριών στην εκπαίδευση, της επαγγελματικής κατάρτισης, των ευκαιριών στον πολιτισμό, τον ελεύθερο χρόνο και την εξέλιξη.

2.       Εντοπίζουμε τις διαδρομές που χρησιμοποιούν τα παιδιά και συζητάμε τους κινδύνους και τις ευκαιρίες που συνδέονται με την κινητικότητα των συγκεκριμένων παιδιών και οικογενειών. Και ανάλογα προετοιμαζόμαστε για την ασφαλή και καταγεγραμμένη μετακίνηση των παιδιών.

3.       Όταν ένα  παιδί μετακινείται, επιδιώκουμε να θεσπίσουμε ένα συνεχές σύστημα προστασίας και φροντίδας για το παιδί, διασφαλίζοντας τις βασικές υπηρεσίες και την προστασία που είναι διαθέσιμες κατά τη διαδρομή του παιδιού. Τόσο εντός των συνόρων όσο και διασυνοριακά.

4.       Συνηγορούμε για ασφαλέστερες ευκαιρίες μετανάστευσης των παιδιών προς τα κράτη και τις αρχές. Συνηγορούμε για να εξασφαλίσουμε ότι η επικρατούσα αντίληψη είναι αυτή της προάσπισης του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού σε κάθε απόφαση που λαμβάνεται και αφορά τα παιδιά σε κίνηση.

5.       Υποστηρίζουμε τη συνεργασία μεταξύ των κρατών προέλευσης, διέλευσης και προορισμού, έτσι ώστε να εξευρεθεί η καλύτερη λύση για κάθε παιδί σε κίνηση. Αυτό συμπεριλαμβάνει τη συνεργασία και την ανταλλαγή μεταξύ κοινωνικών λειτουργών και φορέων επιβολής του νόμου σε όλες τις χώρες.

6.       Αντλούμε διδάγματα από τα προγράμματα στο πεδίο και καταδεικνύουμε καλές πρακτικές στη γεφύρωση των χασμάτων μεταξύ κυβερνητικών και μη κυβερνητικών οργανώσεων που μπορούν να εφαρμοστούν για τη δημιουργία ενός συστήματος προστασίας για την ασφάλεια των παιδιών στο σπίτι, στη μετάβαση και μέχρι να φτάσουν στον τελικό τους προορισμό.

7.       Παράγουμε και διαχύουμε έρευνα που βασίζεται σε δεδομένα που έχουν συλλεχθεί από το πεδίο για την καλύτερη κατανόηση της αιτίας και του τρόπου που κινείται ένα παιδί. Αυτή η συλλογή δεδομένων βάσει στοιχείων αποτελεί τη ραχοκοκαλιά των προγραμμάτων μας, της ευαισθητοποίησης, της εργασίας πάνω σε πολιτικές και των συστάσεων προς φορείς και κράτη.

8.       Εξετάζουμε τη νομοθεσία, τις πολιτικές και τα προγράμματα των δημόσιων αρχών, των κρατών ή των περιφερειακών οργανισμών, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση στο θέμα των παιδιών σε κίνηση. Στη βάση της πραγματικότητας του πεδίου, αναδεικνύουμε τα κενά, διατυπώνουμε συστάσεις για βελτίωση της πολιτικής, και καταγγέλλουμε τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που βιώνουν τα παιδιά σε κίνηση.

9.       Ευαισθητοποιούμε, ενημερώνουμε και παρέχουμε εμπειρογνωμοσύνη για το φαινόμενο των παιδιών σε κίνηση προς τους πολιτικούς, τους φορείς χάραξης πολιτικής, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τους πολίτες ή τους επαγγελματίες, έτσι ώστε τα παιδιά σε κίνηση να λογίζονται περισσότερο από την απόδειξη της εμπειρίας τους, και λιγότερο όπως μπορεί να τα θεωρούν οι ενήλικες.

10  Υποστηρίζουμε την κινητοποίηση των παιδιών και των νέων σε διαφορετικές χώρες έτσι ώστε να μπορούν να δημοσιοποιήσουν τις απόψεις τους στο δημόσιο διάλογο για την παιδική κινητικότητα. Υποστηρίζουμε τα παιδιά και τους νέους έτσι ώστε να φέρουν τα μηνύματά τους για την παιδική κινητικότητα στους πολιτικούς, τους φορείς χάραξης πολιτικής, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τους πολίτες ή τους επαγγελματίες.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκευτείτε το site του “Destination Unknown”