Με αφορμή την 20η Ιουνίου, την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων που φέτος βρίσκεται στον απόηχο του πολύνεκρου ναυαγίου ανοιχτά της Πύλου, δύο 17χρονα κορίτσια που έχουν έρθει από το Ιράν και ζουν σε εποπτευόμενο διαμέρισμα ημιαυτόνομης διαβίωσης της ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων (ARSIS – Association for the Social Support of Youth) στη Θεσσαλονίκη, μοιράζονται την εμπειρία τους από το πρώτο διάστημα στη χώρα που τους έχει υποδεχτεί.
Αισθάνονται ασφάλεια, στο σχολείο έχουν πολλούς φίλους και αγαπούν τους καθηγητές τους. Οι δύο 17χρονες έφυγαν από το Ιράν πριν από έξι μήνες αναζητώντας μια ζωή με περισσότερη ελευθερία και ασφάλεια.
Ύστερα από ταξίδι 25 ημερών με τα πόδια και με λεωφορεία έφτασαν στην Ελλάδα μέσω του Έβρου. Στην αρχή όλα ήταν πολύ δύσκολα όταν έφτασαν στην Ελλάδα, αλλά σταδιακά άρχισαν να εντάσσονται στη χώρα που τους υποδέχτηκε, να γνωρίζουν την πόλη στην οποία ζουν και να εξοικειώνονται στο καινούργιο τους σπίτι.
Συνολικά 131 ασυνόδευτα παιδιά έχουν φιλοξενηθεί τον τελευταίο χρόνο στα δεκαπέντε διαμερίσματα ημιαυτόνομης διαβίωσης της ΑΡΣΙΣ στη Θεσσαλονίκη και στα Ιωάννινα.
Συγκεκριμένα, στα πέντε διαμερίσματα της Μονάδας Ανατολικής Θεσσαλονίκης έχουν φιλοξενηθεί 46, στα ισάριθμα διαμερίσματα της Μονάδας Δυτικής Θεσσαλονίκης 48 και στα πέντε διαμερίσματα στα Ιωάννινα 37 ασυνόδευτοι ανήλικοι.
Πρόκειται για ασυνόδευτα παιδιά από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Ιράν, τη Σομαλία, τη Συρία, την Υεμένη, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, τη Γκάμπια, τη Γουινέα, τη Μιανμάρ, το Μπαγκλαντές, την Αλγερία, την Αίγυπτο, το Ιράν και την Παλαιστίνη.
Το πρόγραμμα εποπτευόμενων διαμερισμάτων ημιαυτόνομης διαβίωσης στοχεύει στη φιλοξενία, υποστήριξη και ένταξη ασυνόδευτων αγοριών και κοριτσιών ηλικίας 16 έως 18 ετών, μετά από τοποθέτηση της Ειδικής Γραμματείας Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου.
Κατά τη διάρκεια της φιλοξενίας των ανηλίκων στα εποπτευόμενα διαμερίσματα ημιαυτόνομης διαβίωσης διασφαλίζεται η κάλυψη της βασικής ανάγκης σε στέγαση, η ψυχοκοινωνική και νομική υποστήριξη, η εκπαίδευση, η πρόσβαση στην τοπική κοινωνία, στην αγορά εργασίας, σε υπηρεσίες υγείας και η συμμετοχή σε ποικίλες δραστηριότητες, με στόχο τη σταδιακή αυτονόμηση και την ομαλή μετάβασή τους προς την ενηλικίωση.
Στα προστατευμένα διαμερίσματα οι ασυνόδευτοι ανήλικοι 16-18 ετών μαθαίνουν να συγκατοικούν και να σέβονται τους κανόνες της συνεργασίας, με γνώμονα την ανάληψη ευθυνών και την εκμάθηση των υποχρεώσεων και των δικαιωμάτων που απορρέουν από τη συμβίωση.
Τα ανήλικα παιδιά υποστηρίζονται από το εξειδικευμένο προσωπικό και τους εκπαιδευμένους εθελοντές της ΑΡΣΙΣ και μαθαίνουν να βελτιώνουν και να ενισχύουν δεξιότητες και τεχνικές για την αυτοσυντήρηση και αυτονόμησή τους, όπως η σύνταξη βιογραφικού σημειώματος, η αναζήτηση και η ένταξη στην αγορά εργασίας, καθώς βαδίζουν προς την ενηλικίωση και την ανεξαρτητοποίηση.
Ζητούνται δομές για ασυνόδευτα παιδιά που ενηλικιώνονται
Ένα βασικό εμπόδιο στον προγραμματισμό των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τα ανήλικα παιδιά αφορά την παρατεταμένη περίοδο με χαμηλή
πληρότητα και την αργή καταβολή των δόσεων χρηματοδότησης για τις λειτουργικές και μισθολογικές δαπάνες, σε συνδυασμό με το σύστημα του μοναδιαίου κόστους, δηλαδή της χρηματοδότησης βάσει πληρότητας.
Ωστόσο, η «αχίλλειος πτέρνα» του προγράμματος υποδοχής και φιλοξενίας είναι η υποχρεωτική αποχώρηση από το προστατευόμενο διαμέρισμα με την ενηλικίωση -χωρίς να υπάρχουν δομές υποδοχής για τα παιδιά που ενηλικιώνονται.
Προκύπτει η ανάγκη εξειδικευμένων δομών για ασυνόδευτα παιδιά που ενηλικιώνονται, ειδικά για όσα κορίτσια έχουν μεγαλύτερο βαθμό ευαλωτότητας, αφού:
• Όσα από τα ασυνόδευτα παιδιά έχουν ήδη αναγνωριστεί ως πρόσφυγες πριν ενηλικιωθούν δεν έχουν τον απαιτούμενο χρόνο – δεδομένης και της δυσκολίας εξεύρεσης εργασίας- για προετοιμασία και ένταξη στα προγράμματα στέγασης για αναγνωρισμένους πρόσφυγες.
• Όσα παιδιά ενηλικιώνονται και η αίτησή τους για άσυλο εκκρεμεί, αναγκάζονται να επιστρέψουν εκεί από όπου ξεκίνησαν, δηλαδή στα
καμπ, τα ανοιχτά κέντρα φιλοξενίας. Πρόκειται για παλινδρόμηση που συνοδεύεται από ισχυρά αισθήματα ματαίωσης για όσα βήματα κατάφεραν να κάνουν στη διάρκεια της διαμονής τους σε προστατευμένο διαμέρισμα.
Το πρόγραμμα εποπτευόμενων διαμερισμάτων της ΑΡΣΙΣ στη Βόρεια Ελλάδα εντάσσεται στο έργο «ΠΥΛΗ» που υλοποιείται με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης, καθώς και εθνικούς πόρους.
For more information:
Έλλη Γεωργιάδη, τοπική συντονίστρια του έργου «Πύλη» στη Θεσσαλονίκη, τηλέφωνο 6975 772555 &
Ελευθερία Τσίτου, γενική συντονίστρια ΑΡΣΙΣ Ηπείρου στα Ιωάννινα, τηλέφωνο 6936 269955